de Anglo – Boer oorlog resp. de Zuid – Afrikaanse Oorlog – een overzicht

inhoud

I. Inleiding

II. overzicht van de tijd voor de Zuid-Afrikaanse oorlog
2.1 uitbraak van het conflict-Eerste Boerenoorlog
2.2 oorzaken van de Zuid-Afrikaanse oorlog

III.de tweede fase-de Tweede Boerenoorlog
3.1 guerrillaoorlog kenmerken van de Zuid-Afrikaanse oorlog
4.1 concentratiekampen
4.2 krijgsgevangenen naar het buitenland
4.3 deelname van buitenlanders

V. conclusie

I. Inleiding

de Boerenoorlogen aan het begin van de eeuw hadden niet alleen een grote invloed op de Zuid-Afrikaanse geschiedenis, vooral in termen van de ontwikkeling van het apartheidssysteem, maar veranderden ook de mogelijkheden van oorlogvoering. Deze conflicten tussen het Britse Rijk en de twee onafhankelijke Boerenrepublieken, de Oranje Vrijstaat en de Transvaal (Zuid-Afrikaanse Republiek) vonden plaats van 1880 tot 1881 en 1899 tot 1902. Hoewel er formeel in korte tijd twee oorlogen zijn geweest, richt men zich meestal op de Tweede Boerenoorlog, ook wel bekend als de Zuid-Afrikaanse Oorlog2, Anglo-Boereoorlog, Tweede Vryheidsoorlog3 of “Theetijdoorlog” 4. Deze paper zal zich vooral concentreren op de Zuid-Afrikaanse Oorlog, hoewel achtergrondinformatie zal worden verstrekt.

historici zouden zich niet moeten afvragen ” wat als…?”, omdat ze zich moeten concentreren op feiten. Maar het negeren van deze richtlijn voor een moment, fascinerende vragen ontstaan: “Wat als de grote afzettingen van goud en diamanten in de Transvaal niet werden gevonden in de jaren 1870 en 1880? Zouden de Britten toch voor de rechten van de uitgevers5 gestreden hebben?”Dit zijn twee van de vragen die zullen worden behandeld (in 2.1) bij het redeneren van de oorsprong / oorzaken van de oorlog.

hierna zal het document de feiten en enkele ongewone kenmerken van de Zuid-Afrikaanse oorlog samenbrengen. Het middelpunt van de aandacht is de guerrillaoorlog die begint in September 1900 en duurt tot het Verdrag van Vereeniging in mei 1902, het einde van de oorlog.

II. Overzicht van de tijd voor de Zuid-Afrikaanse oorlog

sinds de overdracht van de Nederlandse overzeese gebieden aan het Britse Rijk in 1806 ontstonden latente spanningen tussen de boeren en de Britten die in de Kaapkolonie woonden.

illustratie niet zichtbaar in dit uittreksel

bron: www.nl.wikipedia.org / wiki / Sou th_Africa

kaart met provincies (per kleur, lichtroze voor Noord-Kaap, turquoise voor Noordwest, paars voor Gauteng, groen voor Limpopo, bruin voor Mpumalanga, roze voor KwaZulu-Natal, geel voor Oost-Kaap, lichtgroen voor Vrijstaat, en lichtgeel voor West-Kaap) en districten (aantallen) van Zuid-Afrika de onafhankelijke boeren moesten een nieuwe macht aanvaarden, vooral een macht die niet vergelijkbaar was met hun eigen mentaliteit. Daarom voelden ze zich beperkt, vooral nadat de Britten de slavernij in 1808 hadden afgeschaft en de fysieke mishandeling van Khoisan6-arbeiders in 1809 en 1812 hadden ingeperkt. Daarnaast vonden verschillende opstanden met verschillende zwarte volkeren plaats, en de boeren vonden dat de Britten te mild waren met de”vijanden”. Om hun onafhankelijkheid te herwinnen verlieten duizenden boeren de cap richting het Achterland7 tijdens de Great Treck van 1836 tot 1842. Ten noorden van de Oranjerivier werd de Oranje Vrijstaat8 met de hoofdstad Bloemfontein en ten noorden van de Vaalrivier de Transvaal Republic9 respectievelijk de Zuid-Afrikaanse Republiek met de hoofdstad Pretoria gesticht.De Britten hielden zich voornamelijk bezig met de strategische Kaapkolonie en waren tevreden met het accepteren van twee naburige staten, totdat in 1869 grote goudvoorraden werden gevonden in Kimberley, wat leidde tot een enorme goudkoorts. Duizenden mensen over de hele wereld, maar natuurlijk veel Britse mensen uit de Kaapkolonies en Natal vertrokken naar het Achterland10, op zoek naar rijkdom en fortuin, en het binnenvallen van Boerengebied. Niet-boeren werden uitgeanders genoemd, wat wijst op de controversiële houding tegenover hen. Al snel overtrof de uitlanders de boeren aan de Rand (Johannesburg), maar bleven een minderheid in de Transvaal als geheel. De Boer, onder leiding van hun anti-Brits gezinde president Paulus Kruger (1883-1904), voelde zich (opnieuw) bedreigd door de Britten en weigerde de gelijkheid onder publiek recht, zoals stemrecht, hogere belastingen voor uitlanders enzovoort. Deze houding gaf de Britse regering de mogelijkheid om te lobbyen voor de uitlanders, in het bijzonder de Britse goudzoekers en zakenlieden, en de beperking van de onafhankelijke Boerenstaten voor te bereiden.11

2.Van 16 december 1880 tot 23 maart 1881 werd de Eerste Boerenoorlog, ook bekend als de Transvaaloorlog, uitgevochten tussen het Britse Rijk en de boeren, ook al was het meer een opstand dan een oorlog.Voor de eerste uitbraak van het Anglo-Boerenconflict moet men erkennen dat er sinds de overheersing van de Britten in de Kaapkolonie en de Grote Trek voortdurend latente conflicten12 tussen de twee partijen zijn geweest. In de jaren 1870 namen de Britten het grootste deel van de Zuid-Afrikaanse koloniën over. Sir Theophilus Shepstone annexeerde de Zuid-Afrikaanse Republic13 namens het Britse Rijk in 1877, tijdens de waarschijnlijk grootste diamantkoorts die de mensheid kende. De boeren protesteerden en verklaarden officieel hun onafhankelijkheid van Groot-Brittannië in December 1880. Op 16 December 1880 werden de eerste schoten afgevuurd door Transvaalboers bij Potchefstoom, gevolgd door de actie bij Bronkhorstspruit twee dagen later, waar de boeren een legerkonvooi aanvielen en vernietigden. Nog twee dagen later belegerden boeren troepen verschillende Britse legergarnizoenen over de hele Transvaal. Dit beleg duurde tot 6 januari 1881 en leidde tot de Slag bij Laing ‘ s Nek op 28 januari 1881. De oorzaak van deze slag was de poging om de belegerde garnizoenen onder generaal-majoor George Pomeroy Colley te bevrijden. Maar de poging werd afgeslagen door de boeren onder leiding van P. J. Joubert. Verschillende veldslagen – zoals de Slag bij Schinshoogte14 en Majuba Hill15-volgden, die allemaal werden gedomineerd door de boeren. De boeren hadden een thuisveld16 omdat ze zich al aan het klimaat en het landschap hadden aangepast en hun oorlogvoering daarop hadden afgestemd.Het vernederde Britse leger was niet bereid om de oorlog voort te zetten en daarom werd op 6 maart een wapenstilstand getekend door de Britse premier William Gladstone. Het definitieve vredesverdrag werd op 23 maart 1881 ondertekend, waardoor de boeren de facto zelfbestuur kregen onder de de jure suprematie van Groot-Brittannië.17

2.2 oorzaken van de Zuid-Afrikaanse oorlog

Was de oorzaak van de Zuid-Afrikaanse Oorlog Britse zelfverdediging tegen kapitalistische expansie? Of was het een interactie tussen kapitalistische krachten en lokale actoren aan de periferie?De lobby voor de uitlanders had betrekking op de Britse intenties om controle te krijgen over de schatten van de bodem en om het Kaap-Caïro-plan van de suprematie over Afrika van de Kaap tot Caïro uit te voeren. Verschillende belangrijke Britse koloniale leiders, zoals de gouverneur van de Kaapkolonie Sir Alfred Milner, de koloniale secretaris Joseph Chamberlain en de eigenaars van mijnsyndicaten18 Alfred Beit, Barney Barnato en Lionel Phillips, waren voorstander van annexatie van de Boerenrepublieken.Een van de imperialistische hardliners was Cecil Rhodes, een Britse politicus die veel van zijn enorme rijkdom ontving via de diamantindustrie. Rhodes was een congreslid van de Kaapkolonie sinds 1881, en was verantwoordelijk voor het annexeren van betshuana country19 in 1885 en het gebied dat hij naar zichzelf noemde – Rhodesia20 – in 1889. Hij werd premier van de Kaapkolonie in 1890 en zette zijn imperialistische politiek voort.Dit blijkt vooral uit zijn rol als wirepuller en sponsor van de Jameson Raid21 in 1895, een staatsgreep waarbij een gewapende inval een opstand van de uitlanders moest steunen. Maar de boeren slaagden erin om alle tegenstand te breken. – Omdat Duitsland verbroederde met de boeren, stuurde Wilhelm II een telegram om hun overwinning te feliciteren. Dit telegram staat bekend als de” Kruger dispatch ” en leidde tot een anti-Duitse stemming in Engeland. – De inval in Jameson ontketende de bereidheid van de Boerenrepublieken tot oorlog en leidde in 1897 tot een alliantie tussen de Oranje Vrijstaat en de Zuid-Afrikaanse staat. Deze alliantie leek opnieuw op een gedurfde provocatie voor de Britten.Een laatste poging tot verzoening tussen de gouverneur van de Kaapkolonie Sir Alfred Milner en Transvaal President Paul Kruger werd gedaan door Martinus Steyn, president van de Oranje Vrijstaat op 30 mei 1899. Hij nodigde beide partijen uit om te onderhandelen over alternatieven, maar de conferentie werd snel gesloten. In September 1899 stuurde de koloniale Minister Chamberlain een ultimatum waarin volledige gelijkheid werd geëist voor de Britse burgers die in Transvaal woonden, waarop een ultimatum werd gesteld door Kruger, die de terugtrekking van alle Britse troepen uit de grens van Transvaal eiste, anders zou de Transvaal, geallieerd met de Oranje Vrijstaat, met hen in oorlog zijn.23

III. de tweede fase-de Tweede Boerenoorlog

de Zuid-Afrikaanse oorlog werd officieel verklaard op 11 oktober 1899. Tussen oktober 1899 en januari 1900 begonnen de boeren onmiddellijk de Kaap en de kolonie Natal binnen te vallen en bereikten verschillende militaire successen tegen generaal Redvers Buller24.

1 Nederlands voor burgers. Boeren waren blanke kolonisten, meestal van Nederlandse afkomst, die vroeger in het Kaapse grondgebied woonden, maar naar het oosten gingen

2 de terminologiewijziging vond plaats vanwege het feit dat niet alleen blanken, Britten of Zuid-Afrikanen er vochten, maar ook buitenlanders en niet-blanken

3 onder de Afrikaaners

4 onder de Britten

5 Afrikaaner (blanken met Nederlandse afkomst) Litouwse Joden

6 bantu-mensen

7 noordelijk grondgebied van Sa

8 1842

9 1853

10 voornamelijk Johannesburg en Kimberly

11 Hagemann, p. 30-44

12 Zie 2.1

13 ook bekend als Transvaal Republic