Vox, CEPR Policy Portal

grupa doświadczonych banków centralnych twierdzi niedawno, że nie ma zagrożenia spiralą deflacyjną w strefie euro (Hannoun et al. 2019). To nie jest moje wspomnienie i nie dokonałbym takiej interpretacji w świetle empirycznych dowodów. Na przykład Komisja Europejska w latach 2013-2014 była bardzo zaniepokojona widmem deflacji i wyraziła to również publicznie.

z jego strony, w styczniu 2015 r. EBC uruchomił rozszerzony program zakupu aktywów, ponieważ obecny w tym czasie stopień akomodacji pieniężnej był niewystarczający, aby odpowiednio zaradzić zwiększonemu ryzyku dłuższego okresu niskiej inflacji. Od października 2013 r. inflacja HICP rzeczywiście wynosiła poniżej 1%, A przyczyny niskiej inflacji, które przez długi czas postrzegane były jedynie jako tymczasowe, zaczęły wskazywać na skutki drugiej rundy, mające wpływ deflacyjny.1

w styczniu 2015 r.ogólna stopa inflacji HICP była ujemna tylko na poziomie -0,6%. Ponadto rynki wyceniały ujemną inflację w horyzoncie czasowym 2-3 lat z prawdopodobieństwem około 50%. Stopień akomodacji polityki pieniężnej był od tego czasu wielokrotnie badany i wzmacniany. Dopiero w czerwcu 2018 r. Rada Prezesów EBC była w stanie stwierdzić, że postęp w kierunku trwałej korekty inflacji był znaczny.

następnie uniknięto zagrożenia spiralą deflacyjną. Kluczową lekcją polityki pieniężnej ostatnich dziesięciu lat jest to, że niezbędne jest podjęcie działań w odpowiednim czasie, aby uniknąć zerowej dolnej granicy i wydłużonego okresu zbyt niskiej inflacji. Nie chcemy być już w środku spirali deflacyjnej w momencie, gdy w końcu podejmiemy działania. Jest to również jedna z kluczowych lekcji japońskiego doświadczenia.

przewiń do początku 2019 roku. W związku z szybko pogarszającymi się perspektywami, wynikającymi w szczególności z rozszerzającej się wojny handlowej i wywołanej przez nią przedłużającej się, wszechobecnej niepewności, trzeba było wstrzymać rozpoczętą w czerwcu 2018 r.normalizację polityki pieniężnej. Decyzje o ponownym uruchomieniu fazy luzowania w marcu 2019 r.i ponownym zakupie aktywów netto we wrześniu zostały podjęte w odpowiedzi na utrzymujący się niedobór inflacji nominalnej i bazowej w odniesieniu do naszego celu.

nie oznacza to, że zamykamy oczy na ewentualne negatywne skutki uboczne niekonwencjonalnej polityki pieniężnej. Żaden bankier centralny nie jest fanem ujemnych stóp procentowych. Jednak dopóki utrzyma się zsynchronizowane spowolnienie w gospodarce światowej, nie ma sensownej alternatywy dla niekonwencjonalnej polityki pieniężnej, jeśli nie chcemy Dławić trwałego wzrostu gospodarczego – i lepiej być bezpiecznym niż żałować, zanim przesuniemy bieg Polityki z powrotem do normalizacji. Jednocześnie wszystkie kraje i jurysdykcje dobrze by sobie poradziły, stosując skuteczną politykę makroostrożnościową w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom ubocznym akomodacyjnej polityki pieniężnej.

jak uniknąć szkodliwej równowagi niskiej inflacji i niskich stóp?

niedobór inflacji i uporczywy spadek oczekiwań inflacyjnych są kluczowymi wyzwaniami dla polityki pieniężnej. Powinniśmy zadbać o to, aby uniknąć tego rodzaju głęboko szkodliwej równowagi, która może wynikać z przedłużającej się niskiej inflacji i zerowych stóp procentowych, ponieważ mogłoby to znacznie osłabić skuteczność polityki pieniężnej, przyspieszyć wzrost gospodarczy poniżej jego potencjału i utrudnić wysiłki na rzecz zwiększenia zatrudnienia.

aby uniknąć tej równowagi, konieczne będzie skorzystanie z szeregu narzędzi zarówno polityki pieniężnej, jak i innych narzędzi polityki gospodarczej. Należy aktywnie dążyć do realizacji środków fiskalnych, w szczególności w celu finansowania inwestycji publicznych w krajach, które dysponują taką przestrzenią fiskalną. Należy wykorzystać reformy strukturalne, aby zwiększyć wydajność i potencjał wzrostu gospodarczego oraz zmniejszyć bezrobocie strukturalne. W tym podziale pracy polityka pieniężna musi doprowadzić do wzrostu oczekiwań inflacyjnych i zapewnić ich dobre utrwalenie z celem stabilności cen.

ostatnie badania, takie jak te dotyczące doświadczeń Japonii w ostatnich dziesięcioleciach, pokazują, że spadające oczekiwania inflacyjne mogą trwale utknąć na niskim poziomie. Może to doprowadzić gospodarkę do długotrwałego okresu niskiej inflacji, w którym polityka pieniężna ma niewielkie pole manewru. Aby zapobiec zakotwiczeniu oczekiwań na poziomie poniżej celu, banki centralne muszą zareagować wystarczająco wcześnie i wystarczająco skutecznie, aby doprowadzić do osiągnięcia celu stabilności cen, w sytuacjach, w których oczekiwania inflacyjne uległy obniżeniu na dłuższy okres.

uzasadnienie dla przeglądu strategii ram polityki pieniężnej

ponadto pojawiają się nowe niepewności wynikające z długoterminowych tendencji i zmian strukturalnych w funkcjonowaniu gospodarki. Niskie stopy procentowe, niska inflacja i utrzymujący się niski wzrost sprawiły, że nasze teorie ekonomiczne i dotychczasowe empiryczne relacje stały się prawdziwym papierkiem lakmusowym.

w obliczu tych wyzwań wiele banków centralnych, w tym Rezerwa Federalna i Bank Kanady, dokonuje obecnie przeglądu swoich strategii polityki pieniężnej. Bank Finlandii przedstawił argumenty za przeglądem strategii dla EBC. Banki centralne Europejskiego Systemu Banków Centralnych zainwestowały również w aktywne działy badawcze w celu analizy skutków nowego otoczenia gospodarczego i nowych instrumentów polityki, zarówno dla prowadzenia polityki pieniężnej, jak i jej modelowania.

dyskusje na temat przeglądu strategii polityki pieniężnej EBC postępowały w ciągu roku i osiągnięto szeroki konsensus co do jej realizacji. Przegląd strategii, o którym wspomniała Christine Lagarde, dałby nam możliwość przeprowadzenia gruntownej naukowej oceny naszych ram polityki pieniężnej i oceny jej skuteczności w świetle nowego krajobrazu gospodarczego i nowych instrumentów polityki pieniężnej (Lagarde 2019). Jest to mile widziane, ponieważ powinno umożliwić nam prowadzenie systematycznej, analitycznej i opartej na dowodach debaty na temat warunków funkcjonowania polityki pieniężnej, definicji stabilności cen oraz instrumentów polityki pieniężnej. Powinno się to odbywać w aktywnych kontaktach ze środowiskiem ekonomicznym i innymi naukami społecznymi,a także w ścisłym dialogu ze społeczeństwem obywatelskim.

kluczowe pytania, które należy poruszyć w przeglądzie strategii, mogą obejmować następujące kwestie. W jaki sposób przedłużający się okres ujemnych stóp procentowych i niskiej inflacji wpływa na ramy polityki pieniężnej? W jaki sposób efektywna niższa granica stóp procentowych ograniczy zakres polityki pieniężnej w przyszłości i jak należy to uwzględnić w ramach polityki? Jaka jest porównawcza skuteczność różnych niestandardowych środków polityki pieniężnej, gdy stopy procentowe są bliskie zeru dolnej granicy?

przegląd strategii, trzymając się mandatu EBC zapisanego w Traktacie UE, może wyjaśnić zarówno definicję stabilności cen, jak i średniookresowego celu inflacyjnego, a także funkcję reakcji polityki pieniężnej.

istotne znaczenie mają również relacje między różnymi obszarami polityki. Jak można pogodzić politykę pieniężną ze stabilnością finansową? W jaki sposób polityka fiskalna i reformy strukturalne wspierające wzrost gospodarczy, zatrudnienie i wydajność mogą współdzielić obciążenia ponoszone przez politykę pieniężną?

pomyślne wdrożenie przeglądu strategii pogłębi wiedzę opartą na badaniach naukowych, stanowiącą podstawę strategii polityki pieniężnej, a tym samym wzmocni wspólne zrozumienie stanowiska politycznego w Radzie Prezesów. Proces przeglądu powinien zatem przyczynić się do lepszego podejmowania decyzji w zakresie polityki pieniężnej i wspierać spójną komunikację.

Lagarde, C (2019), “oświadczenie otwierające Christine Lagarde przed Komisją Spraw Gospodarczych i monetarnych Parlamentu Europejskiego”, 4 września.

Hannoun, H, O Issing, K Liebscher, H Schlesinger, J Stark and N Wellink (2019), “Memorandum on the ECB Monetary Policy”, 4 October.

przypis końcowy

Zobacz pulpit inflacyjny EBC pod adresem https://www.ecb.europa.eu/stats/macroeconomic_and_sectoral/hicp/html/inflation.en.html