Ad Fontes / simpel gezegd

op een gegeven moment in de jaren tachtig werd gebotteld water plotseling een groot ding.Voor die tijd zou het absurd zijn geweest te zeggen dat gebotteld water een miljardenindustrie zou worden. Ik bedoel, “kom op, Jeff,” ze zouden waarschijnlijk hebben gezegd in hun high—powered bestuurskamer—aangenomen dat de CEO Jeff heette – “als mensen water willen drinken, hebben ze daar al een kraan voor, handig gelegen in hun eigen huis, en het is eigenlijk gratis. Er is geen manier waarop mensen gaan om goed geld te betalen voor een fles water, net zo min als ze zouden betalen $5 voor een fles ‘frisse lucht’ of—ik weet niet—$5 voor een kopje koffie.”

maar natuurlijk had Jeff gelijk. Omdat dit geen gewone fles water was. Dit was “mineraalwater.”Zo genoemd omdat het vol zat met gezonde mineralen: dingen als magnesium, calcium, bicarbonaat en natrium. En het had deze dingen op natuurlijke wijze omdat dit water direct bij de bron werd gebotteld—een geologisch en fysiek beschermde bron.

niet alleen dat, maar Jeff en zijn vrienden gaven dit water een verfijnde, onuitspreekbare Franse naam, en plakten er vervolgens een label op dat je het gevoel geeft dat je champagne koopt in plaats van goede ouderwetse H2O.

er zit natuurlijk iets aan. Ik denk dat we allemaal veel liever water drinken uit zijn zuivere bron dan hetzelfde water drinken als het een lange weg stroomafwaarts heeft afgelegd en door allerlei mogelijke onzuiverheden is gegaan. Want in dat stadium is het eigenlijk niet hetzelfde water als het schone, verfrissende water dat je bij de bron vindt.

ik bezit trouwens geen aandelen in mineraalwater. Ik zeg dit omdat “ga terug naar de bron” een cruciale slogan was in de Reformatie van de kerk in de zestiende eeuw.

de Latijnse uitdrukking die de hervormers gebruikten was Ad fontes. Ad betekent ” aan de,” en fontes betekent “fountainhead.”Dus het was een soort van strijdkreet:” naar de fontein!”Ze hebben het geleend van het Renaissance humanisme, dat mensen aanmoedigde om terug te gaan naar de studie van de klassieke Griekse en Latijnse literatuur.

wat de hervormers bedoelden was: laten we teruggaan naar de Bijbel! De Schrift is de bron, de bron van alle ware wijsheid, omdat het alleen Gods Woord is. De tradities en de christelijke leer van anderen sindsdien konden natuurlijk veel bevatten dat ook waardevol was, maar in tegenstelling tot de zuiverheid van Gods Woord, dat zonder fouten is, konden tradities onzuiverheden bevatten.

toen de hervormers spraken over het teruggaan naar Gods Woord, spraken ze specifiek over Gods Woord in de oorspronkelijke talen, omdat als de Schrift eenmaal is vertaald, er altijd de mogelijkheid is dat slechte vertaalkeuzes kunnen leiden tot dwalingen in de leer.

dat is wat volgens hen gebeurd was met de Latijnse Vulgaat-editie van de Bijbel, de officiële Bijbel van de kerk in de zestiende eeuw, vertaald in het Latijn in de vierde eeuw. Ironisch genoeg verschijnt de zin ad fontes eigenlijk in de Vulgaat—in Psalm 42, waarin wordt gesproken over een hert die dorst naar een bron van water als de ziel dorst naar God.Hervormers als William Tyndale en Maarten Luther hadden dezelfde dorst. Ze waren niet tevreden met het lezen van andermans Latijnse vertaling van Gods Woord-ze wilden zo dicht mogelijk komen bij wat oorspronkelijk geschreven was. En dat betekende terug te gaan naar de Griekse en Hebreeuwse bronnen.

toen ze dat eenmaal hadden gedaan, wilden ze nauwkeuriger vertalingen produceren—niet alleen in het Latijn, maar ook in talen die de persoon op straat kon begrijpen. Op die manier konden zelfs alledaagse mensen “dichter bij de bron” zelf komen en minder kwetsbaar zijn voor de doctrinaire onzuiverheden die door de eeuwen heen waren geslopen.Het spirituele effect van Ad fontes is niet te overzien. Erasmus publiceerde zijn Griekse en Latijnse Nieuwe Testament in 1516, en slechts een jaar later plaatste Luther zijn explosieve vijfennegentig stellingen, waarvan de allereerste de verkeerde vertaling van het Griekse woord voor “bekering” door de Vulgaat betwistte, een slechte vertaling die veel verwarring had veroorzaakt over de doctrine van rechtvaardiging door geloof in de middeleeuwse kerk. Een paar jaar later publiceerde Luther Het Nieuwe Testament in het Duits, en Tyndale deed hetzelfde voor lezers van het Engels. Alles gedreven door het verlangen om mensen—alle mensen, ongeacht hun status—dichter bij de zuivere bron van alle wijsheid te laten komen, zonder dat deze vervuild wordt door de verkeerde vertaling of verkeerde leer van anderen.Jezus zelf en de apostel Paulus leerden hetzelfde principe om terug te keren naar de Schrift, om onszelf zo vrij mogelijk te houden van fouten. Jezus, die sprak over zichzelf als het geven van ” levend water “aan degenen die luisteren, vertelde zijn toehoorders op een gegeven moment,” je hebt het mis, omdat je de Schriften niet kent.”En Lucas prees mensen die Paulus’ leer bevestigden door ” dagelijks de Schrift te onderzoeken om te zien of deze dingen waar waren.”

Ad fontes zou ook onze strijdkreet moeten zijn. Vandaag zijn we gezegend met uitstekende vertalingen van de originele Griekse en Hebreeuwse manuscripten van Gods Woord. Het is makkelijker dan ooit voor ons om terug te gaan naar de bron. Helaas zijn velen van ons erg blij om te luisteren naar Gods Woord dat door anderen wordt gepredikt, of boeken over Gods Woord te lezen, of naar podcasts over Gods Woord te luisteren, terwijl we tegelijkertijd zelf nooit naar de bron gaan.